در سال های اخیر، علم سنجی نقش مهمی در سنجش و ارزیابی عملکرد پژوهشی داشته است. این علم، رشد و تکامل پژوهش را در طول زمان با مراجعه به داده های استانداردشده پژوهش های دانشگاهی به ویژه اطلاعات کتاب شناختی، تجزیه وتحلیل می کند. در واقع، علم سنجی یا همان دانش سنجش علم با ارزیابی و رتبه بندی اصولی پژوهشگران، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به ارتقای آنها کمک کرده و منجر به شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف آنها می شود و نقش مهمی در سیاستگذاری عمومی و حکمرانی علمی بر عهده دارد. در این میان، جدای از مبنامندی علم سنجی و به تبع آن، امکان بومی سازی علم سنجی که در جای خود جزو مباحث مناقشه برانگیز جامعه علمی به شمار می رود، اینکه آیا علم سنجی در همه علوم از مبانی و منطق واحدی تبعیت می کند و یا باید برای علم سنجی علوم انسانی به دنبال منطق متفاوتی بود، یکی از دغدغه مندی های اصحاب علوم انسانی محسوب می شود. این مقاله، با در نظر گرفتن مفهومی عام از فلسفه و مبانی علوم و با الهام از نظریه لاکلا و موفه، از روش توصیفی و تحلیلی استفاده نموده تا از این طریق ضمن توجیه علمی لزوم استقلال نسبی علم سنجی علوم انسانی از مطلق علم سنجی، امکان شکل گیری مکتب علم سنجی علوم انسانی را مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که شکل گیری مکتب علم سنجی علوم انسانی نیازمند ارائه تصویری عملی از آن نیز می باشد، شش سئوال کاربردی نیز در این مقاله بر اساس روش تحقیق کیفی مطرح و پاسخ های اولیه ای به این پرسش ها ارائه شده است.

نیاز به منابع آب با کیفیت خوب هم گام با افزایش جمعیت و تنوع و تعدد آلاینده های آب، مدیریت کمی و کیفی آب را بیش از پیش ضروری می سازد. در این راستا پایش منابع آب و در اختیار داشتن اطلاعات مکانی و زمانی به روز می تواند نقش مهمی را در مدیریت کیفی منابع آب ایفا نماید. فناوری سنجش از دور با استفاده از تصاویر ماهواره های تخصصی و به روز، با دقت مناسبی پتانسیل تعیین برخی از پارامترهای کیفی آب که بر دما یا طیف نوری از سطح آب تأثیرگذار هستند را در مقیاس های متوسط تا بزرگ، دارا می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت پایش کیفیت آب تالاب انزلی با استفاده از سنجش از دور است. بدین منظور پس از بررسی میدانی از تالاب انزلی و رودخانه های منتهی به آن، نقاط مناسب برای نمونه برداری انتخاب شدند. پس از انتخاب نقاط مناسب برای نمونه برداری، در راستای افزایش دقت مدل های رگرسیونی از تصاویر ماهواره ای در فصول مختلف سال (ماه های آبان 1391، بهمن 1391، اردیبهشت 1392 و مرداد 1392) استفاده شد. در هنگام عبور ماهواره لندست 7 و 8 از منطقه، نمونه برداری انجام و مقادیر پارامترهای کیفی نمونه ها شامل: مقادیر نیترات، آمونیوم، فسفر محلول، جامدات محلول، جامدات معلق، هدایت الکتریکی و اسیدیته اندازه گیری شدند. پس از استخراج تصاویر ماهواره ای و بازتابش آن ها، باندهای مؤثر بر مقادیر کیفی آب مشخص و مدل های رگرسیونی تصاویر به دست آمدند. نتایج نشان داد استفاده از سنجش از دور در تالاب انزلی قادر به برآورد اسیدیته، کل جامدات معلق و دما به خوبی می باشد (درصد ریشه میانگین خطای نرمال شده کمتر از ده درصد). سایر پارامترهای کیفی شامل نیترات، شوری، کل جامدات محلول و آمونیوم با درجه دقت کمتر (درصد ریشه میانگین خطای نرمال شده کمتر از سی درصد) و ارتوفسفات با درجه دقت ضعیف (درصد ریشه میانگین خطای نرمال شده بیشتر از سی درصد) با استفاده از فن سنجش از دور قابل برآورد هستند. بنابراین، سنجنده مورد استفاده قادر است غالب پارامترهای کیفی را با دقت قابل قبولی برآورد نماید. آنچه مسلم است با افزایش تعداد نقاط نمونه برداری و برداشت نمونه های با تواتر کم تر مدل های رگرسیونی با دقت بیشتری استخراج و در نتیجه دقت برآورد پارامترهای کیفی افزایش خواهد یافت.

عمق سنجی به منظور مدیریت و پایش جزایر، مناطق ساحلی و همچنین تهیه نقشه ها و اطلاعات دقیقی از این ‏مناطق کم عمق، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا، عمق سنجی با استفاده از تصاویر ماهواره ای‎‏ ‏به دلیل کارایی ‏بالا و هزینة کم، چشم انداز گسترده ای را در مناطق ‏کم عمق ساحلی فراهم کرده است. ‏بنابراین در ‏مطالعه حاضر، به مطالعه عمق سنجی تجربی جزیره بوموسی با هدف کسب اطلاعات بیشتر از پدیده ها و عوارض ‏مناطق کم عمق آب با استفاده از تصاویر سنتیل 2 و سامانه تحت وب گوگل ارث انجین (‏GEE‏) پرداخته شد. ‏همچنین پیش پردازش هایی جهت حذف اثرات بازتاب سطحی برای تخمین دقیق عمق سنجی در دو بازه زمانی ‏جزر و مد و خارج از جزر در مقایسه با داده های طرح ‏ICZM‏ نیز ‏صورت گرفت. همان طور که نتایج نشان داد، در ‏جزیره بوموسی طبقه بندی نقاط عمق سنجی در زمان جزر و مد دارای ضرایب همبستگی ‏و خطای 0/96=‏‎ R2‎‏ و ‏‏‏1/11=‏RMSE‏ و در خارج از زمان جزر و مد 0/74=‏‎ R2‎و ‏‏2/3=‏RMSE‏ می باشد. نتایج به دست ‏آمده حاکی از آن ‏است که میزان دقت عمق سنجی به دلیل اثرات جزر و مد در این جزیره کاهش یافته است. این بدین ‏معنا است ‏‏که به دلیل وجود ستون آب کم عمق در مناطق جزر و مدی، نمی توان به درستی رابطه بین ‏نسبت لگاریتم و ‏عمق آب ‏را ارزیابی کرد، زیرا همبستگی کافی در بین داده های مورد استفاده ‏برای تعریف رابطه لگاریتم/عمق وجود ندارد ‏که ‏نتیجه آن کاهش ضریب هبستگی بین نسبت ‏نوار سبز/آبی و عمق آب در ناحیه جزر و مدی (طی کالیبراسیون ‏‏تکنیک عمق سنجی تجربی) ‏است. ‏علاوه براین، نتایج اعتبارسنجی نقاط عمق اندازه گیری شده و نقاط عمق ‏برآورد شده، نشان داد که همبستگی بالایی بین ‏این نقاط وجود دارد. ‏این نتایج حاکی از دقت بالای تصاویر ‏ماهواره ای ‏‎سنتینل2 و مجموعه پیش پردازش های صورت گرفته در فرایند ‏عمق سنجی تجربی در مناطق ‏کم عمق ‏ساحلی است. از این رو، این تکنیک به عنوان روشی کارآمد می تواند در فرایند عمق سنجی ‏در سایر جزایر و مناطق ‏کم عمق ساحلی هدف نیز مورد استفاده قرار گیرد.‏

منطقه مورد مطالعه بخشی از استان های تهران، قزوین، مازندران و مرکزی را در بر داشته و وسعت آن 10080 کیلومتر مربع می باشد. در این مقاله با بهره گیری از نقشه های زمین شناسی و داده های ماهواره Landsat سنجنده ETM+، به کمک نرم افزار های ER Mapper 7.0، view GIS 3.3، Arc PCI Geomatica، Tectonics ENVI 4.5، Tectonics FP مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس ابتدا تصویر ماهواره ای، به کمک نقشه های زمین شناسی و نقشه های توپوگرافی تصحیح هندسی شد و سپس بارزسازی خطواره ها به کمک اعمال فیلترهای مختلف صورت پذیرفت و در نهایت نقشه پراکندگی خطواره های منطقه تهیه شد. از سوی دیگر، نقشه های گسل های منطقه نیز بر اساس نقشه های موجود تهیه گردید و تحلیل و مقایسه آن با نقشه خطواره ها، منجر به معرفی چندین خطواره جدید شد.

1توسعه شهری سریع، بی قاعده و پراکنده، منبع بسیاری از مسائل شهری است. برای درک این مسائل، لازم است درک عمیقی از توزیع ساختار فضایی شهری وجود داشته باشد. توده شهری بخش اشغال شده شهر است که شناخت دقیق آن علاوه بر کمک به مدیریت بهینه شهری، می تواند چراغ راه استفاده از فضاهای شهری در آینده باشد. به همین منظور و با هدف شناسایی دقیق و سریع توده شهری اهواز بعنوان منطقه مورد مطالعه، در این پژوهش تصاویر اخذ شده شبانه سنجنده NPP-VIIRS مبنا قرار گرفته و در ترکیب با عواملی مانند پوشش گیاهی بهبود یافته، نقاط کمکی حاوی اطلاعات میدانی، دمای سطح زمین و با استفاده از میانگین هندسی تصویر، سه شاخص HSI، HSI-POI (HP) و HSI-POI-LST (HPL) در نرم افزارهای ENVI و ArcGIS تهیه و بکارگرفته شده است. سپس برای تأیید، از یک ماشین بردار پشتیبان برای شناسایی نوع زمین در منطقه ساخته شده با استفاده از 1000 نقطه استفاده گردید. در ادامه مرز آستانه مربوط به بالاترین دقت کلی و ضریب کاپا هر شاخص محاسبه گردید. نتایج کلی نشان داد در مقایسه با سایر شاخص ها، HPL ویژگی های طبیعی و اجتماعی را نشان می دهد و خروجی این روش ضمن دقت فضایی بالاتر، جزئیات فضایی بیشتری از منطقه ساخته شده و همچنین انتخابهای بیشتری برای ارزیابی مناطق شهری کوچک مقیاس ارائه می دهد. همچنین، بیشترین و کمترین مساحت خالص توده شهری متعلق به مناطق 3 و 1 است که بیش از 56  و 34 درصد از مساحت هر یک از این مناطق را شامل می شده است.

زمینه و هدف: پیاده سازی موفق و استفاده بهینه از فناوری پزشکی از راه دور نیازمند تامین زیرساخت های لازم و عوامل موفقیت این فناوری مانند اینترنت پرسرعت می باشد. پژوهش حاضر به امکان سنجی پیاده سازی پزشکی از راه دور در بیمارستان های منتخب پرداخته است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بود که در سال 1395 در بیمارستان های منتخب انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن توسط 4 نفر از استادان مدیریت اطلاعات سلامت و پایایی آن با استفاده از آزمون همبستگی درونی آلفای کرونباخ (0.83) تعیین شد. نتایج با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی تحلیل شد.یافته ها: بر اساس یافته ها، 82.2 درصد از بیمارستان های مورد بررسی به اینترنت پرسرعت دسترسی نداشتند و تنها 5.5 درصد به فیبر نوری مجهز بودند. مشکلات بیمه و بازپرداخت و کمبود کادر فنی به عنوان موانع اصلی و مقاومت کادر پزشکی و مشکلات صدور مجوز به عنوان موانع کم اهمیت برای پیاده سازی این فن آوری مطرح شدند. عوامل سازمانی و فرهنگی (p-value برابر با 0.001)، زیرساخت های فنی (p-value برابر با 0.005) و الزامات مالی (p-value برابر با 0.021) فن آوری پزشکی از راه دور با میزان تحصیلات و گرایش، اختلاف معنی داری در سطح خطای 5 درصد داشت.نتیجه گیری: به دلیل وجود موانعی از قبیل نبود تجهیزات ویدئو کنفرانس، نبود اینترنت پرسرعت، بودجه ناکافی برای خریداری و پیاده سازی تجهیزات لازم، بیمارستان های مورد مطالعه در حال حاضر قادر به ارایه خدمات پزشکی از راه دور نبودند.

تغییرپذیری ویژگی ذاتی آب و هواست. تغییرات زمانی-مکانی متغیرهای اقلیمی و به خصوص دما، یکی از بارزترین نشانه های تغییر اقلیم در یک منطقه به شمار می رود. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات متوسط دمای حوضة ابرقو-سیرجان و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور اقیانوس اطلس است. از داده های روزانه واکاوی شده ERA-Interim با توان تفکیک 0.25 * 0.25 درجه طی مقطع زمانی 2019-1979 استفاده شده است. با توجه به ابعاد داده های مورد مطالعه تعداد 338 نقطه کل حوضه را پوشش داد. روند داده ها با استفاده از آزمون من-کندال و ارتباط سنجی آن ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون بررسی شده است. نتایج نشان می دهد دما در اکثر ماه های سال از روند افزایشی برخوردار است. در ماه های آوریل، می، اوت و دسامبر قسمت هایی از حوضه فاقد روند بوده و سایر بخش های حوضه دارای روند افزایشی است. روند کاهشی نیز در هیچ نقطه ای از حوضه رخ نداده است. ارتباط سنجی بین متوسط دمای حوضه و الگوهای پیوند از دور نیز نشان می دهد در فوریه الگوی NAO تنها الگویی است که در سطح معناداری 95 درصد با دمای حوضه همبستگی معکوس داشته و سایر الگوها همبستگی مستقیم با دمای حوضه داشته اند. الگوی AMO بیش از سایر الگوها با متوسط دمای حوضه همبستگی نشان داده و پس از آن به ترتیب الگوهای TNA، AMM، NTA و TSA بیش ترین همبستگی را داشته اند.

خلاقیت به عنوان عملکرد یا توانایی شناخته شده است که به صورت اصیل، ارزشمند و مفید، ظهور پیدا می کند. سطح خلاقیت هر فرد را می توان با استفاده از ارزیابی عملکرد او در آزمون های خلاقیت سنجید. یکی از آزمونهای پر کاربرد در سنجش خلاقیت، آزمون تداعی های دور است. آزمون تداعی های دور که بوسیله مدنیک (1967) ساخته شد به عنوان یک ابزار معتبر سنجش تفکر همگرا شناخته می شود. هدف این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی و تطبیق نسخه فارسی آزمون تداعی های دور بود. بدین منظور 482 نفر از دانشجویان دانشگاه اراک به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و در این تحقیق شرکت کردند. بدین صورت که ابتدا تعداد 200 دانشجو انتخاب و به آزمون تداعی های دور پاسخ دادند. پس از پالایش اولیه اصلاحاتی در نسخه اولیه صورت گرفت و سپس 282 نفر متفاوت از نمونه اولیه به آزمون های تداعی های دور، حل مسیله بینشی و استفاده های غیر معمول گیلفورد پاسخ دادند. از دو رویکرد کلاسیک و نظریه سوال-پاسخ جهت بررسی ضریب دشواری و تمیز گویه ها، روایی سازه، و پایایی استفاده شد. همبستگی مثبت معنادار آزمون تداعی های دور با آزمون حل مسیله بینشی، و عدم ارتباط معنادار با آزمون استفاده های غیر معمول گیلفورد به ترتیب نشان دهنده روایی همگرا و افتراقی و در کل روایی سازه مناسب آزمون می باشد. نتایج نشان دهنده ویژگی های روانسنجی مناسب نسخه 30 گویه ایی تداعی های دور ارایه شده در این پژوهش بوده و میتوان گفت این آزمون برای اندازه گیری تفکر همگرا در زبان فارسی کارآمد و مناسب است.

1مقدمه: پژوهش حاضر به منظور امکان سنجی اجرای پزشکی از راه دور در دو شهرستان استان کرمان، با جاذبه گردشگری انجام شد. روش: این پژوهش توصیفی- مقطعی در سال 1400، انجام شد. داده ها با پرسشنامه استاندارد «ابزار سنجش تله مدیسین» مؤسسه مدیکیر آمریکا جمع آوری شدند. با نرم افزار G-power حجم نمونه 68 نفر تعیین شد. پژوهشگران با مراجعه حضوری به بیمارستان های تحت مطالعه، داده های مورد نیاز را جمع آوری نموده، سپس داده ها با نرم افزارSPSS  نسخه 26 و روش های آمار توصیفی و تحلیلی، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: یافته های دموگرافیک نشان داد که اکثر افراد مطالعه زنان (78/7%)، سن کمتر از 30 سال (37/3%) و سابقه کار کمتر از 5 سال (40/0%)، مدرک تحصیلی لیسانس (88/0%) و بالینی (57/3%) بودند. با توجه به p-value، تفاوت معنی داری بین خدمات پزشکی از راه دور از لحاظ اهمیت، وجود دارد. به ترتیب، درمان و مراقبت از راه دور، مشاوره با متخصصان خارج از بیمارستان، خدمات پرستاری از راه دور، ارجاع بیماران و تجویز دارو، دارای بالاترین اولویت بودند. ضمن این که تغییر فرآیند ها و ساختار بیمارستان، پایین ترین اولویت را داشت. کمبود کادر فنی، مشکلات هزینه های اولیه موانع اساسی به کارگیری پزشکی از راه دور و نگرش کارکنان و رقابت نیز کم اهمیت ترین موانع بیان شدند. نتیجه گیری: با توجه به موقعیت گردشگری شهرستان های مورد بررسی و به منظور استقرار پزشکی از راه دور، لازم است مسئولان بیمارستانی و شهرستانی، تلاش و سرمایه گذاری جهت رفع مشکلات هزینه های اولیه و کادر فنی انجام دهند.